نسترن (Rosa canina)

یکی از گونه های وحشی رز و بومی اروپا، آسیای باختری و شمال خاوری افریقا است. گونه های بسیاری از آن در جنگلهای شمال، منطقه ارسباران و ارتفاعات فوقانی مناطق دیگر ایران بصورت خودرو یافت میشود. گل‌های آن ریز هستند که به رنگ‌های صورتی، سفید، قرمز و گاهی زرد یافت می‌شوند. بوی آن‌ها ملایم و مطبوع است.

مشخصات ظاهری

نسترن درختچه‌ای برگریز است. ارتفاع آن از ۱ تا ۵ متر متغیر است و ممکن است بیشتر هم رشد کند. گل‌های نسترن کوچک و دارای پنج گلبرگ هستند. رنگ آن‌ها از صورتی تا سفید (معمولاً صورتی کمرنگ) متغیر است. این گیاه بر روی ساقه‌هایش تیغ‌های کوچک و تیزی دارد که در بالا روندگی کمکش می‌کنند.

 دا رچین  (Cinnamon)

دارچین (Cinnamon) با نام علمی Cinnamomum zeylanicum درختی است کوچک، همیشه سبز، به ارتفاع 5 تا 7 متر که از تمام قسمت های آن بویی مطبوع استشمام می شود.گل های آن در فاصله ماه های بهمن تا اوایل فروردین ظاهر می شود. برگ این درخت سبز تیره و دارای گل هایی به رنگ سفید است. اسانس دارچین که تنها قسمت مهم دارچین است به مقدار یک درصد در پوست درخت مذکور وجود دارد و از تقطیر آن با آب نیز حاصل می شود. این اسانس در صورت تازه بودن به رنگ زرد روشن است، ولی به مرور زمان و به علت اکسیده شدن به رنگ های زرد طلایی و سپس قهوه ای مایل به قرمز درمی آید.

 دم کرده های گیاهی یا جوشاندنی ها در طب سنتی بسیار کاربرد داشته و مفید هستند

امروزه هزاران نفر از کسانی که چای و یا قهوه را به دلایلی ترک کرده اند،

از جوشانده و یا دم کرده ی گیاهان دارویی که با نام های چای

گیاهی شهرت دارند، استفاده می کنند. 

بسیاری از گیاهان را می توان همانند چای، دم کرده و در

موارد مختلفی (ناراحتی های مختلف) از آن ها استفاده کرد.

خواص گیاهان مختلف و عصاره آنها بر اثر حرارت و جوشاندن متفاوت می شود

پس باید اطلاعات کافی در مورد گیاه و خواص آن داشته باشید تا بدانید چه

گیاهی

احتیاج به دم کردن دارد و چه گیاهی به جوشاندن

چاي يخ (iced Tea)

معمولا به چاي اندكي ليمو ترش و شـيـره ذرت اضـافـه شــده و درون فنجان حاوي يخ ريخته شده و سرو مي گردد.

سبك انگليسي(English Style)  

در اين روش چاي همراه با خامه و ليمو ترش سرو ميگردد.

بوبا (bubble Tea)

این نوشيدني تشكيل گرديده از چاي يخ، شـيـر و گـوي هاي صمـغ مـانـنـدي كــه بــــه مرواريد موسوم بوده و از گياه تاپوئيكا تهيه ميگردد.

چاي كيسه اي (tea Bag)  

در چـاي كـيــســه اي از خاك چاي استفاده ميگـردد كــه از نظر دوستاران چاي زياد محبوب نميباشد.

در فرهنگهاي مختلف چاي را همراه با مواد گوناگوني مصرف ميكنند مانند:هل، شكر، عسل، ليمو ترش، شير، مرباي ميوه ها و چاشني هاي ديگر

ژنمایکا  (Genmaicha)

در زبان ژاپنی به معنای چای برنج قهوه‌ای رنگ است، آن چای سبزی است که با برنج خشک قهوه‌ای برشته شده (برخی اوقات برنج بوداده) ترکیب می‌شود، و در ژاپن بسیار متداول بوده اما درچین هم مصرف می‌شود.

 کوکیجا  (Kukicha)

چای زمستان نیز نامیده می‌شود، کوکیجا از شاخه‌های کوچک و برگ‌های کهنه و هرس شده گیاه چای طی فصل زمستانه و با برشته سازی، عمل می‌آید. این ماده به عنوان یک غذای سالم در ژاپن و نیز در رژیم های افزایش طول عمر بطور رایج مصرف می‌شود.

چای زرد                                                

یا تحت نام «چای با کیفیت» در دربار سلطنتی استفاده می­شد، و یا چای مخصوصی مشابه با چای سبز، این نوع چای مرحله کند تری از خشک شدن را سپری می‌کند.

  پوئر  (Pu-erh)

در فلات کانتون چین به عنوان پولی (polee) نیز خوانده می‌شود، دو نوع از این چای وجود دارد، «خام» و «رسیده». نوع خام یا سبز آن را می‌توان بلافاصله مصرف نمود یا گذاشت تا رسیده‌تر شود. طی فرایند رسیدن گیاه چای، چای متحمل عملیات تخمیر ثانویه و میکروبی (باکتریایی) می‌شود. پوئر رسیده از از برگ سبز چای ساخته می‌شود که بطور مصنوعی اکسیده می‌شود تا به طعم فرایند رسیدن طبیعی خود نزدیک شود. این عمل تحت فرایند مشابهی کنترل می‌شود تا آنها را با هم ترکیب نماید که در آن هم رطوبت و هم دمای چای بطور دقیقی تحت نظارت قرار می‌گیرد. هردو نوع چای پوئر معمولاً به اشکال مختلفی متراکم می‌شوند ازجمله قالبی، قرص‌مانند، کاسه‌ای شکل یا قارچ‌مانند. درحالی که بیشتر انواع چای درهمان سال اول تولید خود، مصرف می‌شوند، اما چای پوئر را برای بهبود طعم آن می‌توان دِیرتر مصرف کرد و نوع خامش را بین ۳۰ تا۵۰ سال و نمونه رسیده اش را بین۱۰ تا ۱۵سال نگهداری نمود، اگرچه کارشناسان و طرفداران آن درمورد دوره زمانی بهینه توقف فرایند رسیده شدن چای با هم اختلاف دارند. بیشتر اوقات، پوئر را برای مدت ۵ دقیقه درآب جوش خیس می‌کنند. علاوه براین، برخی از ساکنان  پوئر را با کره گاو کوهاندار تبتی  (yak)، شکر و نمک می‌جوشانند و چای کره گاوی که بسیار مقوی هم هست را تهِیه می‌کنند. چای‌هایی که همچون پوئر و لیوبائوLio bau بر روی آنها اکسیداسیون ثانویه واقع می‌شود، در چین به عنوان چای سیاه شناخته می‌شوند. این را نباید با اصطلاح انگلیسی چای سیاه اشتباه گرفت که در چین به آن چای قرمز می‌گویند.

چای سفید

برگ‌های تازه(جوانه‌ها) که تحت عمل اکسیداسیون قرار نگرفته‌اند؛ شکوفه‌های چای را برای جلوگیری از تشکیل کلروفیل از نور خورشید می‌توان دور نگه داشت. چای سفید نسبت به دیگر انواع چای در مقادیر کمتری تولید می‌شود و از لحاظ قیمت نسبتاً گران‌تر است. بيشترين اثر ضد سرطاني را اين نوع چاي به خود اختصاص داده است. این نوع چای در کشورهای دیگر به غیر از چین، کمتر شناخته شده‌است، اگرچه این شناخت با عرضه چای سفید به شکل کیسه‌ای، و نیز چای سفید سرد و فوری، بیشتر شده‌است.

چای اوولانگ نیز به وسیله اکسیداسیون ناقص برگ های چای به عنوان بخشی از فرایند حد واسط تهیه چای سیاه و سبز تولید می شود. به طور تقریبی 78-76 درصد چای تولیدی در دنیا چای سیاه و20 درصد چای سبز و کمتر از 2 درصد آن چای اوولانگ است.

برای تهیه چای سبز، پس از چیدن برگ های چای، آن را در معرض بخار قرار می دهند تا پیش از خشک شدن، آنزیم های آن غیرفعال شود. در این فرآورده، مقدار پلی فنول ها (مهمترین آنتی اکسیدان موجود در برگ سبز چای) بیش از چای سیاه بوده و خواص درمانی آن نیز بیشتر است.

پرمصرف ترین گونه چای در سراسر دنیا و نزد مردم جهان چای سیاه است که به چای تخمیر شده معروف است. در ضمن فرایندهای صنعتی چای سیاه که به روش تخمیری اکسیده شده و سپس آنزیم های موجود در آن نظیر پلی فنل اکسیداز، پیتیداز و... غیرفعال می شوند. این نوع چای حاوی کمترین مقادیر آنتی اکسیدان ها و بیشترین مقدار کافئین در مقایسه با دیگر انواع مرسوم آن است.

دو فنجان چای به اندازه پنج وعده مصرف سبزی، آنتی اکسیدان دارد. چای از تشکیل لخته‌های خونی در سرخرگ‌های اصلی جلوگیری می‌کند. پلاک‌ها در واقع ترکیبی از چربی های مضر و کلسترول هستندمصرف روزانه سه فنجان چای راهکاری موثر برای جلوگیری از حملات قلبی و سکته های مغزی است.

به گزارش ایسنا، پزشکان دانشگاه غرب استرالیا در یک بازبینی جدید یادآور شدند که نوشیدن منظم چای سیاه یا چای سبز می‌تواند 11 درصد خطر حمله قلبی و بیماری‌های قلبی را کاهش دهد.
متخصصان تغذیه معتقدند که به لحاظ تحویل آنتی اکسیدان‌ها، دو فنجان چای معادل پنج نوبت مصرف سبزیجات یا دو عدد سیب است. مزایای چای به طور چشمگیری به خاطر محتوای فلاوونوئیدی آن است. فلاوونوئیدها در واقع محتویات آنتی اکسیدانی هستند که میزان آن ها با بیماری‌های قلبی ـ عروقی ارتباط دارد. هر یک فنجان چای بین 150 تا 200 میلی‌گرم فلاوونوئید دارد.

اما نباید فراموش کرد که مصرف چای داغ می تواند ریسک ابتلا به سرطان های دستگاه گوارشی را افزایش دهد.

منظور از آنتی اکسیدان چیست و چه چیزی را به عنوان آنتی اکسیدان می توان وارد بدن کرد؟

از جمله آنتی اکسیدان هایی که مورد استفاده قرار گرفته و جنگی موفق با رادیکال های آزاد را در بدن ترتیب می دهند می توان به این موارد اشاره کرد:

• ترکیبات سولفورآلیوم: تره فرنگی، پیاز، سیر
• آنتوسیانین ها: بادمجان ، انگور، انواع توت ها
• بتا کاروتن: کدو تنبل، انبه ، هلو، هویج، اسفناج، جعفری
• کاتچین: چای
• مس : غذاهای دریایی، گوشت بدون چربی، شیر، آجیل، حبوبات
• کریپتوگزانتین: فلفل قرمز، کدو تنبل، انبه
• فلاونوئیدها: چای، چای سبز، مرکبات، پیاز، سیب
• ایندول: سبزیجات کلم مانند کلم بروکلی، کلم، گل کلم
• لیگنان ها: دانه کنجد، سبوس، غلات کامل، سبزیجات

 • لوتئین: ذرت، سبزی برگ دار ( مانند اسفناج )
• لیکوپن: گوجه فرنگی، گریپ فروت صورتی، هندوانه
• منگنز: غذاهای دریایی، گوشت بدون چربی، شیر، آجیل
• پلی فنل ها: آویشن، پونه کوهی
• سلنیوم: غذاهای دریایی، احشاء، گوشت بدون چربی، غلات کامل
• ویتامین C: پرتقال، انواع توت ها، میوه کیوی، انبه، کلم بروکلی، اسفناج، فلفل
• ویتامین E: روغن های گیاهی، آجیل، آووکادو، دانه ها، غلات سبوس دار
• روی: غذاهای دریایی ، گوشت بدون چربی، شیر، آجیل
• زوشیمیکال ها: گوشت قرمز، احشاء، ماهی

معروف ترین جمله ای که در مورد آنتی اکسیدان ها گفته می شود این است که: 

«آنتی اکسیدان ها بدن را در برابر رادیکال های آزاد محافظت می کنند.»

اما این رادیکال های آزاد چه هستند که باید با آنها در بدن مقابله کرد؟!

سیبی را از وسط دو نصف کنید و آن را به همین صورت در معرض هوای آزاد و در بشقاب رها کنید. 
پس از مدت زمانی نه چندان طولانی رویه های این سیب رنگ طبیعی خود را از دست داده و به حالت قهوه ای در می آید.
اگر سیب را در همین حالت رها کنید این قهوه ای شدن رنگ آن نیز تشدید خواهد شد ولی اگر مقداری آبلیمو به آن بزنید مشاهده می کنید که این روند قهوه ای شدن سیب رخ نمی دهد و سیب تا مدت ها به صورت تازه و شاداب باقی می ماند.

چای و بیماریهای قلبی و عروقی

 بسیاری از بیماریهای اپیدمیولوژی اثرات مصرف چای را روی بیماریهای قلبی عروقی بررسی کرده اند. در مطالعات طولانی مدت یک گروه هلندی مصرف چای با کاهش خطر مرگ ناشی از بیماریهای عروق کرونر قلب و بروز کمتر سکته مغزی مرتبط بود. در مطالعه ایی ارتباط معکوس مصرف چای با شدت آترواسکلروز آئورت مشاهده شد. بررسی بهداشتی در منطقه بوستون نشان داد که افرادیکه در روز یک یا چند فنجان چای سیاه می نوشیدند در مقایسه با آنهایی که چای نمی­نوشیدند تقریبا نیمی از خطر ابتلا حمله قلبی را داشتند. اهالی ولز در بریتانیا ارتباط مثبتی بین مصرف چای سیاه و بیماری ایسکمیک قلبی نشان دادند.

 یکی از مکانیسم­های پیشنهادی برای اثر محافظتی چای در مقابل بیماری­های قلبی عروقی این است که پلی­ فنول­های چای، اکسیداسیون LDL را ممانعت می­کنند.

فعالیت هایپرکلسترولمیک چای همچنین می­تواند به حفاظت در برابر بیماری­های قلبی کمک کند. در تغذیه حیوانات با رژیم غذایی سرشار از چربی و کلسترول، چای سبز و چای سیاه، پلی­فنول­های چای از بالا رفتن لیپید­های سرم و کبد ممانعت می­کردند، کلسترول کل سرم را کاهش داده و دفع مدفوعی لیپید­ها و کلسترول سرم را افزایش می­دادند. وقتی همستر­ها با این رژیم پرچرب تغذیه شدند، آنها چای سبز یا پلی­فنول­های چای سبز را نوشیدند کلسترول کل سرم و تری گلیسرول پایین­تری داشتند و دفع مدفوعی چربی آنها از گروه کنترل بیشتر بود.

چای و سرطان 

چای به عنوان یک نوشیدنی پیشگیرانه از سرطان است. مطالعات بیشتر روی تومور پوستی که به طور شیمیایی و اشعه ماورا بنفش ایجاد شده بود نشان داد که چای فعالیت ممانعت کننده­ایی در برابر تومور­زایی دارد. بسیاری از مطالعات اپیدمیولوژی به بررسی اثرات مصرف چای روی سرطان انسانی پرداخته است. مطالعات انجام شده در شمال ایتالیا اثر مثیت چای را در برابر بیماری­های دهانی، حلق و سرطان حنجره گزارش کرده است. در مطالعه­ایی دیگر نشان داده شده است که مصرف مکرر چای سبز با بروز کمتر سرطان مری مرتبط است به ویژه در بین افرادی که نه الکل و نه دود مصرف می­کردند. همچنین از مطالعاتی در ژاپن، ترکیه و سوئد  اثر محافظتی چای در برابر سرطان معده تایید شد. در ژاپن زنانی که روزانه بیش از چند فنجان چای می­نوشیدند با خطر کمتری برای ابتلا به انواع سرطان مواجه بودند.

بايد توجه داشت كه نوشيدن چاي را به 2 ساعت بعد از غذا موكول كرد تا مانع جذب آهن موجود در غذا نشود.

حداکثر غلظت (C_max) پلی فنولهای چای در 1 تا 2 ساعت بعد از آماده سازی چای مشاهده شده است. به نظر می رسد نیمه عمر ( t_1/2 ) حذف یا از بین رفتن EGCG  از EGC و EC  بالاتر باشد. EGC و EC در ادرار دفع می شوند. بیش از 90 درصد EGC و EC ادراری در عرض 8 ساعت دفع می شوند. نیمه عمر کاتچین ها در  بزاق 10 تا 20 دقیقه کوتاهتر از نیمه عمر آنها در پلاسما است. EGCG به EGC تبدیل می شود و فعالیت استرازی کاتچین بزاقی مشخص شده است. شواهدی مبنی بر جذب هر دو کاتچین از طریق مخاط دهانی وجود دارد.

مطالعات انجام شده در موش نشان داده است که پس از تزریق وریدی چای سبز بدون کافئین نیمه عمر به ترتیب برای EGCG، EGC و EC شامل 212، 45 و 41 دقیقه بود.

بالاترین سطح EGCG در روده و بالاترین سطح EGC و EC در کلیه ها مشاهده شد.

بعد از تجویز داخل معدی چای سبز بدون کافئین 14 درصد از EGC و 31 درصد از EC در پلاسما دیده شده است اما کمتر از یک درصد EGCG برای موش قابل دسترسی بود. وقتی محلول های چای سبز به صورت مایع آشامیدنی به موشها داده شد، سطوح خونی EC  و EGC بسیار بالاتر از EGCG بود و سطح آنها بعد از استفاده طولانی مدت کاهش می یافت.

کاتچین ها بویژه آنهایی که بدون بخش گالات هستند به آسانی به گلوکورونید و سولفات متصل می شوند.

تبدیل EGCG به EGC ( و احتمالا EGC به EC ) در روده رخ می دهد.

مقادیر قابل توجهی از کاتچین ها توسط میکروارگانیسم ها در روده انسانها و حیوانات تخریب می شوند که منجر به تشکیل M₄ و M₆ می شود.

این متابولیت ها به ترتیب محصولات همجوشی حلقه EGC و EC هستند. هر دو M₄ و M₆ (عمدتا به شکل گلوکورونیده و سولفاته) در ادرار و پلاسمای انسان شناسایی شده اند. در بعضی افراد مقادیر M₄ و M₆ ادراری چند برابر بالاتر از پیش سازهای مربوطه ی آنهاست. این متابولیت ها همچنین در بافت های جوندگان مختلف نیز یافت می شوند.

Cmax, maximal plasma concentrations; EC, (–)-epicatechin ♦
ECG, (–)-epicatechin-3-gallate; EGC, (–)-epigallocatechin; EGCG, (–)-epigallocatechin-
3-gallate; M4, [5-(39,49-dihydroxyphenyl)-g-valerolactone]; M6,
trihydroxyphenyl)-g-valerolactone]; T1/2, elimination half-life;

منبع:

Chung S. Yang2 and Janelle M. Landau •
Department of Chemical Biology, College of Pharmacy, Rutgers,
The State University of New Jersey, Piscataway, NJ 08854-8020Manuscript received 19 July 2000. American Society for Nutritional Sciences. Downloaded from jn.nutrition.org by guest on August 22, 2014

چای سبز حاوی ترکیبات پلی فنولی خاصی است شامل اپی گالو کاتچین تری گالات (EGCG)، اپی گالوکاتچین (EGC)، اپی کاتچین تری گالات (ECG) و اپی کاتچین (EC).

این ترکیبات معمولا تحت عنوان کاتچین ها شناخته می شوند. چای معمولی از یک گرم برگ در 100 میلی لیتر آب با سه دقیقه دم کشیدن آماده می شود. معمولا محتوای 250 تا 350 میلی گرم مواد جامد چای، متشکل از 20 تا 42 درصد از کاتچین ها و 3 تا 6 درصد کافئین است که EGCG فراوانترین کاتچین است.

در تولید چای سیاه به برگهای چای خریداری شده اجازه داده می شود تا پلی فنول اکسیداز اکسیداسیون را تسریع کند که به پلیمریزاسیون کاتچین ها منجر می شود. 3 تا 10 درصد کاتچین های باقی مانده در مواد جامد چای سیاه  دم می کشد. تیفلاوین ها شامل تی فلاوین، تی فلاوین تری گالات، تی فلاوین ′3 گالات و تی فلاوین 3 و ″3 دی گالات کلیدی برای مشخص کردن رنگ و طعم چای سیاه هستند و 2 تا 6 درصد آنها در چای سیاه دم می کشد. بخش اصلی چای سیاه پلی فنولها هستند که بیش از 20 درصد آنها در چای سیاه دم می کشد.

چای در سراسر جهان تولید می شود، 78 درصد چای سیاه که معمولا در کشورهای غربی مصرف می شود، 20 درصد چای سبز که معمولا در کشورهای آسیایی مصرف می شود و 2 درصد چای اولانگ، به طور عمده در جنوب چین تولید می شود. شناخته شده ترین خاصیت پلی فنولهای چای فعالیت آنتی اکسیدانی آنهاست که سبب از بین رفتن گونه های اکسیژن فعال می شود. پلی فنولهای چای همچنین به یونهای فلزی باند می شوند و آنها را از شرکت در واکنش های پیش اکسیداتیو ممانعت می کنند.

 EC, (–)-epicatechin
ECG, (–)-epicatechin-3-gallate; EGC, (–)-epigallocatechin; EGCG, (–)-epigallocatechin-
3-gallate; M4, [5-(39,49-dihydroxyphenyl)-g-valerolactone]; M6,
trihydroxyphenyl)-g-valerolactone];

 منبع:

Chung S. Yang2 and Janelle M. Landau
Department of Chemical Biology, College of Pharmacy, Rutgers,
The State University of New Jersey, Piscataway, NJ 08854-8020Manuscript received 19 July 2000. American Society for Nutritional Sciences. Downloaded from jn.nutrition.org by guest on August 22, 2014

روش سنتی آماده سازی و دم کردن چای استفاده از برگهای خشک شده چای است. برگها بعد از چند دقیقه با صافی برداشته شده و سرو می­شود. طعم چای با تغییر مقادیر برگهای استفاده شده و زمان خیس خوردن آنها تغییر خواهد کرد. اکثر چای های سبز حدود دو تا سه دقیقه باید خیسانده شوند. اگرچه برخی از انواع چای به ده دقیقه زمان و برخی دیگر کمتر از سی ثانیه زمان نیاز دارند. مقدار چای استفاده شده نیز از یک چای به چای دیگر متفاوت است. اما دستور پایه معمولا یک قاشق چایخوری برای هر فنجان آب است. چای های فوری تر مثل چای آسام، با شیر نوشیده می شوند و اغلب با برگهای بیشتری آماده می شوند. بهترین درجه حرارت برای دم کشیدن چای بستگی به نوع آن دارد. چای هایی که دوره اکسیداسیون کمی دارند یا دوره اکسیداسیون ندارند مثل چای سبز و سفید در دماهای پایین بهتر دم می کشند، بین 65 تا 85 درجه سانتیگراد (149 تا 185 درجه فارنهایت)، در حالیکه چای هایی با دوره اکسیداسیون طولانی تر باید  در درجه حرارت های بالاتر دم بکشند حدود 100 درجه سانتیگراد (212 درجه فارنهایت). آب باید جوشیده باشد زیرا با جوشیدن محتوای اکسیژن محلول آب را کاهش می یابد، در غیر اینصورت اکسیژن با مولکولهای فنولی که به آنها رنگ قهوه ایی روشن می دهد واکنش داده و قدرت چای را به عنوان آنتی اکسیدان کاهش می دهد. سپس اجازه دهید سرد شده و به دمای مناسب برسد قبل از اینکه چای را اضافه کنید. برای حفظ قدرت آنتی اکسیدانی، به ویژه برای چای های سبز و سفید باید در دماهای پایین دم بکشند. یکی دیگر از مزایای  آب جوش قبل از دم کردن، استریلیزاسیون آن و کاهش مواد شیمیایی است که اغلب مضر هستند. تغییر قدرت آنتی اکسیدانها، شیب دمایی و زمان تا حد زیادی روی طعم آن اثر می گذارد، بویژه در چای سبز و سفید

Camellia sinensis به طور طبیعی حاوی تانن هاست که با قرار گرفتن در آب داغ طی زمان طولانی طعم تلخی ایجاد می کند که در واقع بخشی از طعم طبیعی آن هستند.

چای معمولا در اوایل روز به منظور بالا بردن سطح هوشیاری مصرف می­شود، شامل L-theanin، تئوفیلین و کافئین است.

چای گیاهی به دمنوشهای میوه یا گیاهان دارویی غیر از گیاه چای اشاره می­کند مثل چای میوه رز، چای بابونه و ...

در فرهنگ­های مختلف چای به روشی محبوب برای رژیم­های لاغری تبدیل شده است که به افزایش متابولیسم بدن و کاهش وزن کمک می­کند. برای مثال Fei yan tea یک چای گیاهی چینی است که شامل چای سبز، برگهای یونجه زرد، دانه ­های گیاه سنا و اسفنج نباتی است. که برای کاهش وزن از طریق بهبود سوخت و ساز بدن، مصرف می­شود. همچنین سبب کاهش چربی و کلسترول خون، کاهش نفخ، سم زدایی بدن و از بین بردن اشتها می­شود. نمونه ­های دیگر عبارتند از چای گیاهی که شامل قاصدک یا گزنه است، دو گیاهی که خواص مدر دارند و برای حذف آب اضافی بدن مصرف می­شوند از اینرو وزن را کاهش می­دهند.

چای یک نوشیدنی معطر است که معمولا توسط ریختن آب جوش بر روی برگهای گیاه چای Camelia sinensis تهیه می­شود. بعد از آب پرمصرف­ترین نوشیدنی در جهان است که یک طعم خنک ­کننده، کمی تلخ و قابض دارد و بسیاری از مردم از نوشیدن آن لذت می­برند. منشا چای چین است که در آنجا به عنوان یک نوشیدنی دارویی مصرف می­ شده است.

.

• دوره قبل از کلاسیک ( قبل از 618 میلادی )

اولین کسی که چای نوشید فردی به نام Shein Non shei بود که یک روز همراه همسر و فرزندش به کوه رفته بود. هنگام بالا رفتن از کوه shein کاملا تشنه شد، در حالیکه احساس تشنگی می­کرد برگی زیر پایش فشرده شد او آن برگ را برداشت و با انگشتش فشار داد و آنرا با زبانش مزه کرد، طعم آن کاملا تلخ بود، بنابراین او فکر کرد که این برگ می­تواند خواص دارویی داشته باشد و به رفع تشنگی ­اش کمک کند پس باید آنرا دم کند، بنابراین طبق افسانه ­ایی او اولین فردی است که چای نوشید. نخستین اشاره مکتوب به مصرف چای در سال 25 میلادی در یک فرهنگ لغت قدیمی چینی مشاهده شده است که شامل توصیف چای به عنوان یک نوشیدنی تهیه شده از برگ می­باشد. چای طی این زمان از برگهای جوشیده شده در آب با زنجبیل،  پرتقال یا دیگر مواد اضافه شده به آن تهیه می­شد. چای بیشتر با اهداف دارویی برای درمان بیماریهای گوارشی و عصبی مصرف می­شد. زندگی مردم در بخش­های مختلف چین از طریق داد و ستد چای با دیگر کالاها با قبایل دیگر گذرانده می­شد.

از سال 350 تا 600 میلادی تقاضا برای چای به طور چشمگیری افزایش یافت. و در مناطقی از چین کشت گیاهان چای آغاز شد اما به زودی کشت چای در سراسر چین گسترش یافت.

• دوره کلاسیک ( 618 تا 907 قبل از میلاد، سلسله تانگ )

در این زمان نوشیدن چای به شکل هنری تکامل یافت. چای توسط کتاب « chaching یا چای کلاسیک » نوشته شده توسط Lu yu در 780 میلادی، بخشی از فرهنگ چینی شد. این کتاب سه دوره هر چیز مرتبط با چای از تکنیک­های آماده­ سازی برای دم کردن چای تا رشد گیاه را تحت پوشش قرار داد. حتی شرح مفصلی از مراسم چای رسمی داشت. با توجه به پیچیدگی و تعداد زیاد لوازم جانبی مورد نیاز برای مراسم چای تنها ثروتمندان استطاعت فراهم کردن تجهیزات و بندگان مورد نیاز برای تهیه چای را داشتند. چای در این مدت به شکل قالب­های مستطیلی شبیه آجر فروخته می­شد. برگها بخار داده شده، خمیر شده و به شکل آجر در می­آمدند. چای توسط شکستن یک تکه از آن و جوشاندن آن در آب تهیه می­شد.

Lu yu به خاطر کتاب خود «چای کلاسیک» در تاریخ چین پدر چای در نظر گرفته شده است.

• دوره رومانتیک ( 690 تا 1279 میلادی، سلسله سونگ )

در این دوره برای برداشت چای یک روز خاص انتخاب می­شد و برگهای چای با ریتم طبل و سنج چیده می­شدند. برگهای تازه برداشت شده با بهترین درجه به عنوان ادای احترام برای امپراتور ارسال می­شدند. یک چای با درجه بالا می­توانست ارزش چندین تکه طلا را داشته باشد. چای طی این زمان توسط شکسته شدن یک تکه از قالب­های مستطیلی شبیه آجر و تبدیل آن به پودر تهیه می­شد. سپس این پودر به آب اضافه می­شد. اتاق­ها و خانه ­های چای به منظور لذت بردن از چای در سطح اجتماعی و معنوی ساخته می­شد. هنر ساخت تجهیزات چای در طول این مدت رواج زیادی پیدا کرد.

• دوره ­های ناتورالیستی (1368 تا 1911 میلادی، سلسله های چینگ و مینگ )

در طول این زمان چای یک نوشیدنی لذت بردنی برای همه فقیر و غنی، چینی و اروپایی شد. اولین نوشته اشاره شده به چای در اروپا در کتاب «سفرهای دریایی و سفرها» نوشته Gaimbattista ramosio بود. او دبیر شورای ونیزی رن بود و در مورد خواص سلامتی چای نوشت. در 1660 کمپانی هند شرقی اولین محموله چای چینی را وارد کرد. مصرف چای در سراسر اروپا، افریقا و بقیه آسیا گسترش یافت. در 1773 یک گروه از استعمارگران ایالات متحده در اعتراض به مالیات چای بریتانیای کبیر، یک کشتی از کمپانی هند شرقی سوار کردند و بار چای به داخل آن ریختند. این رویداد به عنوان چای بوستون شناخته شد به دلیل اینکه چرا در ایالات متحده چای مشمول مالیات وارداتی نیست.

در طول این زمان چای با افزودن برگها به آب داغ تهیه می­شد. روشهای مختلف پردازش چای طی این دوره شکل گرفت که در نتیجه به شکل گیری  انواع مختلف چای سبز، اولانگ و چای سیاه منجر شد.

• امروزه (در حال حاضر )

امروزه در جهان چای پرمصرف­ترین نوشیدنی پس از آب است. Ten Ren در اوایل سال 1950 با هدف حفظ و آموزش هنر چای چینی در تایوان تاسیس شد. در ایالات متحده چای رشد فوق­العاده­ ایی را تجربه کرده است.  Ten Ren در ایالات متحده و کانادا در اوایل 1980 با هدف معرفی چای چینی به مخاطبان جدید راه ­اندازی شد. موسسه چای Lu yu به تحقیق، اسلوب ­سازی و توسعه تجهیزات چای و تکنیک­های دم کردن چای پرداخت و به آموزش­های زیادی در تایوان، ژاپن، کره و جاهای دیگر در روشهای آماده­ سازی و تکنیک­های کشت چای چینی کمک کرد.

خشك كردن در هوای آزاد

این عمل ممكن است در نور خورشید و یا در سایه انجام شود و به نوع گیاه و قسمتهای مختلف گیاه بستگی دارد. مثلا گلها و برگهای معطر را باید در سایه خشك نمود در صورتی كه پوست و چوب و سرشاخه‌ها را می‌توان در آفتاب نیز خشك كرد. بطوركلی هنگامی می‌توان از نور خورشید استفاده نمود كه نور خورشید مواد مؤثره، رنگ و بوی مطبوع گیاه را از بین نبرد. در این روش در سینی‌های مشبك یك متر در یك متر و در زمان 8 تا 20 روز بسته به گیاه و دمای محیط انجام می‌شود. در هر سینی نیم كیلو گل تازه، یك تا 2 كیلوگرم برگ تازه، 2 تا 5/2 كیلوگرم ریشه را می‌توان قرار داد. سینی‌ها در قفسه‌ها قرار می‌گیرند و هر چند روز یك بار باید محل سینی‌ها با هم عوض شود.

خشك كردن (خانگی)

گلها: گرد و غبار و آلودگی‌های آشكار، خار و حشرات را از گیاه جدا كنید. روی كاغذ یا روزنامه درون یك سینی قرار دهید تا خشك شود. پس از خشك شدن آن را در یك ظرف تیره رنگ و در بسته نگهداری كنید.

برگها: هر 10 ساقه را در یك دسته جمع آوری كرده و ببندید و آن را به صورت وارونه آویزان كنید و خشك كنید. وقتی برگها خشك و شكننده شدند آنها را با مالش از ساقه جدا كنید و آنها را در یك ظرف تیره رنگ نگهداری كنید. اگر ساقه و برگ هر دو مورد استفاده هستند تمام آنرا خرد كنید و نگهداری نمایید.

بذرها: تخمدان‌ها را در دسته‌های كوچك به صورت وارونه آویزان كنید و زیر آن یك سینی یا كاغذ قرار دهید تا بذرهایی كه ریخته می‌شوند را جمع‌آوری كنید.

ریشه ها: بعد از برطرف كردن گل و خاك، ریشه را به قطعات كوچك تقسیم می‌كنیم. قطعات ریشه را روی كاغذ پهن كنید و در دمای 50 درجه سانتیگراد یا در آفتاب آنها را خشك كنید.

 چگونه گیاهان دارویی را خشک کنیم

خشک کردن گیاهان دارویی یک راه  آسان و مفید برای حفظ و نگهداری آنها برای آشپزی و صنعت است. برخی از گیاهان دارویی را می­توان به صورت کامل خشک کرد و تمام بخش­ها خاصیت دارویی دارند  ولی در برخی نمونه­ ها فقط ­ برگ­ها، گلها و ساقه ­های یک گیاه ویژگی دارویی داشته و می­توان آن را خشک کرد. خشک کردن گیاهان به طوریکه آنها بو، طعم و مزه شان را حفظ کنند به شناخت اینکه کدام گیاه برای خشک کردن بهتر است، برداشت آنها در زمان درست  و ذخیره و نگهداری آنها  بستگی دارد.

انتخاب گیاهان برای خشک کردن

برخی گیاهان از بعضی دیگر که برگها و اسانس­های قویتری دارند راحت­تر خشک می­شوند. به هر حال همه گیاهان می­توانند به یک یا چند روش خشک شوند. بعضی گیاهان چروک شده و به رنگ قهوه­ایی در می­آیند در حالیکه برخی دیگر رنگ و بافت خودشان را به خوبی حفظ می­کنند. گیاهانی که برگهای قویتری دارند راحت­ترین گیاهان برای خشک کردن هستند مثل برگهای برگ بو، رزماری، آویشن و مریم گلی. یک برگ رزماری و برگ بو خشک شده معمولا رنگ و شکل خود را حفظ می­کند. انواع برگهای پهن که  ترد و نازک هسنتد میتوانند به قطعات کوچکتری بریده شوند و اگر به طور صحیح خشک نشوند به دلیل اینکه  تحت تاثیر رطوبت قرار می­گیرند سریعا کپک می­زنند.

برداشت گیاهان برای خشک کردن فقط قبل از باز شدن گلهای آنها

وجود جوانه های زیاد حاکی از این است که گلدهی به زودی رخ خواهد داد. معمولا بهترین زمان برداشت گیاهان بعد از شبنم تبخیر شده صبحگاهی و قبل از اینکه خورشید فرصت کند تا اسانس گیاهان را تبخیر کند، می­باشد. اگرچه اکثر عقاید برای برداشت گیاهان قبل از باز شدن گل است اما گاهی اوقات بهتر است که بعد از گلدهی برداشت شوند. که همه اینها به این بستگی دارد که گیاه شکل، طعم و مزه خود را حفظ کند . اگر شما گلها را نیاز دارید پس شما باید منتظر بمانید تا ابتدا گلهای گیاه باز شوند.

مواد متشكله اندامهاي يك گياه بسيار متفاوت است و تنها قسمتهاي بخصوصي از گياه براي تهيه دارو مورد استفاده قرار ميگيرد .بايد توجه داشت كه ميزان مواد موثر در اندامهاي گياه ثابت نيست و متناسب با كيفيت رشد گياه تغيير ميكند. جمع آوري گياهان دارويي در زماني كه گياه داراي حداكثر ميزان مواد موثره است بايد انجام گيرد زيرا ميزان مواد موثره گياه در طول سال و حتي در ساعات يك روزه متغير است.

آماده کردن گیاهان برای خشک کردن به محض برداشت آنها

گیاهان اگر فورا توزیع شوند بهتر حفظ خواهند شد، پژمردگی و  قرار دادن آنها در هر سو، سبب جمع کردن رطوبت و گرد و غبار شده و طعم و مزه ، رنگ و ظاهر آنها را از بین می­برد.

تمیز کردن گیاهان ( اگر نیاز است)

برخی از گیاهان نیاز دارند ابتدا شسته شوند تا خار و خاشاک مثل علف­های خشک شده و علف­های هرز آنها برداشته شود. معمولا گیاهان با آب سرد شسته می­شوند و تکان کوچکی داده می­شوند تا رطوبت اضافی آنها گرفته شود.

• برگهای آسیب دیده و دارای نقص دور ریخته می­شود.